Về phát âm, nghe nói (On Pronunciation, Listening, Speaking)
ENGLISH TRANSLATION BELOW
Theo truyền thống, khi nhắc đến phát âm là nhắc đến Ngữ Âm/ Âm vị học, với các âm thanh và các quy tắc liên quan đến chúng (biển đổi âm, nối âm, lướt âm, vv).
Tuy nhiên, khi chúng ta nói thực tế, liệu chúng ta có xử lí theo quy trình ghép nối đó?
Lấy ví dụ Tiếng Việt, giọng Hà Nội cho gần gũi.
Ta đều biết các âm ô, ng trong Tiếng Việt đọc như thế nào. (IPA: /o/, /ŋ/). Tuy nhiên, khi ta phát âm từ “ông”, vấn đề sau xảy ra:
Từ “ông” có IPA là /oŋm/ thay vì /oŋ/, tức có thêm âm /m/ ở cuối (chúng ta phải đóng miệng lại, điều này không xảy ra trong từ ang /aːŋ/).
Trong Tiếng Anh thì sao?
Một vấn đề đối với phát âm tiếng Anh là mối liên hệ thiếu chặt chẽ giữa phát âm và đánh vần, đặc biệt là về nguyên âm.
Ví dụ:
Cheat và Sheet đều có nguyên âm /i/
About, Court, You, Cousin có 4 nguyên âm khác nhau dù đều đánh vần là ou.
Ngoài ra, hiện tượng biến âm xảy ra rất thường xuyên, và để diễn giải chúng dưới dạng quy tắc thì chúng ta có thể cần đến hang chục trang sách.
Ví dụ:
Gone past /gɒn pɑːst/ thường được người bản xứ phát âm là /gəmpɑːst/. Có những quá trình gì diễn ra ở đây?
-
Âm /ɒ/ có xu hướng chuyển thành âm /ə/
-
Âm /n/ có xu hướng thành âm /m/ vì đứng trước âm /p/
Chúng ta có nên dạy phát âm, nghe nói theo hướng ưu tiên IPA/ghép nối nữa không? Nếu có thì dành cho đối tượng nào và vào hoàn cảnh nào?
ENGLISH TRANSLATION
Traditionally, when it comes to pronunciation, many just think about Phonetics/Phonology, with the sounds and the rules associated with them.
However, in reality, are we processing with these rules??
Examples:
We all know how to pronounce the Vietnamese ‘ô’ and ‘ng’. (IPA: /o/, /ŋ/). However, when we pronounce the word ‘ông’, the following problem occurs:
The word “ông” should be translated to /oŋm/ instead of /oŋ/, which means an additional /m/ sound at the end (we have to close our mouth, this doesn’t happen in ang /aːŋ/).
What about in English?
One problem with English pronunciation is the difference between its pronunciation and spelling, especially in terms of vowels.
For example:
Cheat and Sheet both have vowels /i/
About, Court, You, Cousin have 4 different vowels even though they are all spelled ou.
Also, their are many rules for connected speech.
For example:
Gone past /gɒn pɑːst/ is often pronounced /gəmpɑːst/ by native speakers.
-
The /ɒ/ sound tends to change to /ə/
-
The sound /n/ tends to sound /m/ because it comes before the sound /p/
Should we teach pronunciation, listening and speaking by prioritising IPA? If so, to whom and under what circumstances?